Samenvatting van het boek De tijger ontwaakt. Auteur Peter Levine.
Door José Rijgersberg
Korte samenvatting
Ieder mens doet ervaringen op die traumatisch kunnen zijn. Het kan klein lijken maar grote gevolgen hebben voor het verloop van je leven.
Trauma kan op vele manieren behandeld worden. De in dit boek beschreven methode is geënt op de drie belangrijkste fysiologische reacties die kunnen ontstaan als reactie op een trauma (bevriezen, vechten of vluchten). De methode maakt gebruik van een psychologisch effect om te resetten en wordt ook door psychologen gebruikt.
Trauma kan hersteld worden. Het maakt daarbij niet uit waardoor en wanneer het trauma is opgelopen. Het is zelfs niet belangrijk dat je de concrete waarheid kent.
De enige voorwaarde om trauma te kunnen helen, is dat je er zelf aan toe bent. Is dit niet het geval dan zal het proces niet op gang komen of erg langzaam gaan. Sta je open om je trauma te verwerken dan komt het succes.
Aan het eind van dit blog, vind je de negen handvatten om met trauma aan de slag te gaan.
Inzicht in hoe de methode werkt, is van belang voordat je met de handvatten aan de slag gaat.
Reacties op trauma
Er zijn drie belangrijke reacties bij een trauma
1 bevriezen 2 vechten 3 vluchten
Om het trauma te helen is het ook belangrijk om inzicht te hebben in het driedelig brein. Dit driedelig brein hangt samen met de drie belangrijkste reacties bij een trauma.
· Het reptielenbrein –instinctief
· Zoogdierenbrein of limbisch brein- emotioneel
· Menselijkbrein of neocortex – rationeel
Bevriezen is een fysiologische reactie op een trauma, je verstart (bent onbeweeglijk). Er is geen bewuste controle over deze reactie. Dit komt mede doordat een trauma geen stoornis is maar een verstoring. Deze bevriezing wordt veroorzaakt door het reptielenbrein. De felt sense heeft hier grote invloed op. Dit is je innerlijke stem ofwel je intuïtie. Welk gevoel heb je erbij? Als je een plaatje in een tijdschrift ziet, wat voel je dan? Blij, warm, verdrietig?
De moed om te voelen
Trauma kan hersteld worden. Het maakt niet uit waardoor en wanneer het trauma is opgelopen.
De enige voorwaarden om dit te kunnen, is dat je er zelf aan toe bent. Is dit niet het geval dan zal het proces niet op gang komen of erg langzaam gaan. Sta je open om je trauma te verwerken dan komt het succes.
Als je zoekt naar de waarheid of een gebeurtenis echt heeft plaats gevonden, zal je niet veel verder komen. Het is een onmogelijke taak. Als het je doel is om te genezen, herstellen is er veel wat je kan helpen.
Als je genezing wilt, moet je openstaan voor de mogelijkheid dat de letterlijke waarheid niet de belangrijkste overweging is. De overtuiging dat het echt gebeurd is, de angst dat het gebeurd kan zijn, de subtiele zoektocht naar bewijs dat het gebeurd is kan je in de weg staan als je probeert te luisteren naar de felt sense. (dat wat je voelt) Alleen de felt sense kan je vertellen wat genezen moet.
Door jezelf aan het genezingsproces toe te vertrouwen, zul je meer leren over de waarheid achter je reacties. Als je genezing wilt, maakt het niet uit of je de concrete waarheid kent.
Verlangen en genezen
Het proces begint van binnenuit. Zoals er processen zijn voor heling van het gebroken bot zo zijn er ook processen die de genezing van onze geest beïnvloeden. De symptomen lijken soms op zichzelf staande entiteiten. We moeten ze uit onze geest en hart vrijlaten, samen met de energie die in ons zenuwstelsel is gevangen. Is een kwelling van de geest eenmaal overwonnen dan kan hij niet meer terugkeren. Het is goed om te stellen dat er een natuurlijke wijsheid bestaat waarvan de wetten orde aanbrengen in het universum. Deze wijsheid is machtiger dan de individuele geschiedenis van één enkel persoon. 1 als we door een trauma zijn overweldigd (en weer zijn opgeveerd) krijgen we een groot ontzag voor de natuurwetten 2 trauma zien: tussen draaikolken, genezing en ritmisch pulseren gaan we de cyclische patronen herkennen. Uiteindelijk kan dit leiden tot een hoger inzicht in de verhouding tussen leven en dood.
Een belangrijk onderdeel is de antropologie, leer van de mens. De mens is holistisch, lichaam en geest zijn één.
Culturele trauma’s transformeren
Mensen kunnen en moeten samenkomen met de bereidheid te delen in plaats van te vechten. Een goede plek om te beginnen is bij onze kinderen. Zij kunnen de brug slaan die ons allemaal een gevoel van nabijheid en verbinding kan geven met diegene die we eerder misschien met verbittering hebben bekeken.
Onderzoek door Eldbjörg Wedaa wijst uit dat met kinderen in een groep samen muziek maken en bewegen een helend effect laat zien wat zich verspreidt, ook buiten de groep. Ouders met verschillende achtergronden zoals geloof, politiek, afkomst, werden in een ruimte uitgenodigd om met hun kind liederen te zingen voor elkaar uit hun eigen cultuur, volksliedjes. De ouders wiegen en dansen mee op de muziek samen met hun kind . Er wordt geleidelijk verzachting zichtbaar. De kinderen worden hierdoor nieuwsgieriger en meer betrokken. Ouders ondersteunen dit proces door een cirkel te vormen. Er ontstaat verbondenheid. Ouder en kind van uiteenlopende culturen gaan samen schommelen en wiegen. De ruimte vult zich met liefde, kinderen zijn blij en ook de ouders uiten met glimlachen hun goede stemming. Dit proces plant zich bijna vanzelf voort. In de omgeving van de ouders en kinderen. Niet alleen in de ruimte maar ook daarbuiten.
Het menselijk organisme heeft het vermogen om vreedzame levendigheid op te merken, zelfs als het gevangen is in het web van traumatische afweer. Als we hier gebruik van maken kunnen we er allemaal mee beginnen onze gemeenschappen veiliger te maken voor onszelf en onze kinderen. Als we deze veilige gemeenschappen eenmaal hebben gevestigd kunnen we ons zelf en onze wereld gaan helen.
Mensen zijn van nature liefdevol en behulpzaam. We vinden het fijn om samen te werken. Als onze hersenen echter niet geheel geïntegreerd zijn, kunnen we dat van ons zelf niet weten.
Epiloog Drie breinen één geest Om trauma’s te verwerken moeten we leren vloeiender heen en weer te gaan tussen instinct, emotie en het rationele denken. Als deze drie bronnen met elkaar in harmonie zijn en gewaarwording, gevoel en kenvermogen doorgeven, werkt ons organisme zoals het werd ontworpen. Als we leren om onze lichamelijke gewaarwordingen te identificeren en ermee in contact te komen, beginnen we onze instinctieve (reptielen) wortels te doorgronden. Op zichzelf zijn instincten alleen reacties. Als deze reacties echter op georganiseerde wijze worden geïntegreerd en vergroot door ons voelend (zoogdieren) brein en onze menselijke cognitieve vermogens, ervaren we onze evolutionaire erfenis. We moeten begrijpen dat de primitieve delen van de hersenen niet alleen gericht zijn op overleven (zoals onze moderne hersenen niet alleen cognitief zijn). Ze dragen de essentiële informatie in zich over wie we zijn. Instinct vertelt ons niet alleen wanneer we moeten vechten, vluchten of bevriezen maar ook dat we hier thuishoren. Het gevoel “ik ben ik” is instinctief. Ons zoogdieren brein verbreedt dat gevoel tot “wij zijn wij”, wij horen hier samen thuis. Zonder een duidelijke verbinding met ons instinct en onze emoties kunnen wij ons niet verbonden voelen met de aarde, het gezin of wat dan ook. Daarin ligt de wortel van een trauma. Als we zijn afgesneden van de felt sense hier thuis te zijn, zullen onze emoties rondspartelen in een vacuüm van eenzaamheid.
Als we de verbinding met alle dingen niet voelen, is het gemakkelijker om ze te vernietigen of te negeren. Mensen zijn van nature liefdevol en behulpzaam. We vinden het fijn om samen te werken. Als onze hersenen echter niet geheel geïntegreerd zijn, kunnen we dat van ons zelf niet weten.
Bij de verwerking van een trauma integreren we ons driedelig brein.
De transformatie die optreedt bij herstel, is de vervulling van onze evolutionaire bestemming, we worden volledig menselijke dieren die de totaliteit van hun aangeboren vermogen kunnen benutten. We zijn vurige krijgers, zachte verzorgers en alles daar tussenin.
Groei vanuit je trauma
Onbeweeglijkheid – activering – rennen – geslaagde vluchtpoging – terug in je kracht.
Stilstand (blijven hangen in je trauma) Onbeweeglijkheid – activering – mislukte vluchtpoging – ervaring van angst en hulpeloosheid – onbeweeglijkheid. Dit blijft een vicieuze cirkel.
Handvatten om je trauma te verwerken
1 Je moet willen herstellen. De waarheid is niet het belangrijkste.
2 Door jezelf aan het genezingsproces toe te vertrouwen, zul je meer leren over de waarheid achter je reacties. Als je genezing wilt, maakt het niet uit of je de concrete waarheid kent.
3 Je moet voelen wat je emoties zijn en meegaan in het proces. Boosheid mag er zijn, probeer ook te kijken naar wat heb ik geleerd van dit proces.
4 Wat kan je doen om dit gevoel om te buigen. Soms is hulp hierbij noodzakelijk om je op het juiste pad te brengen.
5 Je hoeft het pad niet alleen te gaan.
6 Sta open voor hulp.
7 Verbinding is hierbij belangrijk. Dit kan in het klein of groter.
8 Begin met een glimlach om je beter te voelen. Dit werkt helend.
9 Luister naar je gevoel.